Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə Şikayət: Addım-Addım Bələdçi
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) insan hüquqlarının qorunması üçün mühüm beynəlxalq məhkəmədir. Azərbaycan vətəndaşları da hüquqlarının pozulduğunu düşündükləri halda bu məhkəməyə müraciət edə bilərlər. Bəs bu proses necə işləyir? Şikayət hansı hallarda qəbul edilir? Gəlin, AİHM-ə müraciət qaydalarına addım-addım nəzər salaq.
1. Şikayət Vermək Üçün Tələblər
AİHM-ə müraciət edə bilmək üçün aşağıdakı şərtləri yerinə yetirmək vacibdir:
- Daxili hüquqi yolların tükənməsi – İlk növbədə, milli məhkəmələrdə bütün hüquqi prosedurlardan keçməlisiniz. Əks halda, şikayətiniz qəbul edilməyəcək.
- Müraciət müddəti – Milli məhkəmələrin yekun qərarından sonra 4 ay ərzində şikayət verməlisiniz.
- Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının (AİHK) pozulması – Şikayətiniz AİHK və onun protokolları ilə qorunan hüquqlardan birinə aid olmalıdır.
2. Şikayətin Hazırlanması
Şikayətinizi düzgün hazırlamaq üçün rəsmi şikayət formasını doldurmalı və aşağıdakı məlumatları təqdim etməlisiniz:
- Şəxsi məlumatlarınız (ad, soyad, ünvan və s.)
- Şikayət etdiyiniz dövlət orqanı və hadisə haqqında məlumat
- Hansı AİHK maddəsinin pozulduğu barədə əsaslandırma
- Milli məhkəmə qərarları və sübutlar
Şikayət forması Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin rəsmi saytından yüklənə bilər. Düzgün doldurulmayan və ya tələb olunan sənədlər təqdim olunmayan şikayətlər baxılmadan geri qaytarılır.
3. Şikayətin Göndərilməsi
Doldurulmuş şikayət formasını və bütün əlavə sənədləri poçt vasitəsilə AİHM-in Strasburqdakı ünvanına göndərməlisiniz:
- European Court of Human Rights, Council of Europe, 67075 Strasbourg-Cedex, France
- Elektron poçt və ya digər rəqəmsal vasitələrlə müraciət qəbul edilmir.
4. Şikayətin Qəbul Edilməsi və Prosesin Gedişi
Şikayətiniz qəbul edildikdən sonra aşağıdakı mərhələlər baş verir:
- İlkin qiymətləndirmə: Məhkəmə şikayətin əsaslı olub-olmadığını araşdırır. Əgər prosedur qaydalarına uyğun deyilsə, geri qaytarılır.
- Hökumətlə əlaqə: Əgər şikayət məqbul sayılarsa, AİHM qarşı tərəfə – müvafiq hökumətə cavab vermək üçün məlumat göndərir.
- Məhkəmə baxışı: Tərəflərin arqumentləri dinlənilir və qərar verilir.
5. Qərar və Onun İcrası
Əgər AİHM iddianı təmin edərsə, dövlətə qarşı qərar çıxarılır və təzminat tələb edilə bilər. Azərbaycan məhkəmənin qərarlarını icra etməlidir, çünki Avropa Şurasının üzvüdür.